اندیکاتور OBV چیست و چه کاربردی در تحلیل بازار ارزهای دیجیتال دارد؟

 اندیکاتور OBV یا اندیکاتور حجم تعادلی، یک شاخص مومنتوم تکنیکال است که بر اساس حجم معاملات به تحلیل روند قیمتی ارزهای دیجیتال می‌پردازد. هدف این اندیکاتور رشد شارپی محاسبه فشار خرید یا فروش یک ارز دیجیتال است؛ زیرا تحلیل‌گران معتقدند با رصد تغییرات حجم معاملات می‌توان حرکت‌های قیمتی آینده را پیش‌بینی کرد. برای مثال شیب مثبت این اندیکاتور و افزایش حجم معاملات معمولاً خبر از یک رشد قیمتی جدید می‌دهد. همچنین در مواقعی که نمودار حجم تعادلی شیبی منفی پیدا می‌کند، می‌توان چشم‌انتظار یک کاهش قیمت بود. در ادامه درباره آموزش اندیکاتور obv و کاربردهای آن در تحلیل قیمتی ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنیم.

اندیکاتور OBV چیست؟

اغلب اندیکاتورهایی که در تحلیل ارزهای دیجیتال کاربرد دارند، بر مبنای تغییرات قیمتی عمل می‌کنند؛ اما اندیکاتور حجم تعادلی یا On Balance Volume بر مبنای تغییرات حجمی محاسبه و ترسیم می‌شود. این اندیکاتور نخستین بار در سال 1963 توسط جو گرنویل (Joe Granville) پایه‌گذاری شد و هدف ابتدایی آن پیش‌بینی بازار سهام بود؛ اما در سال‌های اخیر استفاده از obv اندیکاتور در بازار ارزهای دیجیتال هم مرسوم شده است.

سایت والکس درباره این اندیکاتور توضیح مناسبی را ذکر می‌کند:

«اندیکاتور OBV تغییرات حجم معاملات را دنبال می‌کند تا در نهایت بتواند حرکات قیمت آن دارایی را در آینده پیش بینی کند. در واقع این اندیکاتور به تشخیص و پیش بینی خط روند یک دارایی در آینده کمک می‌کند. این اتفاق نیز در صورتی رخ می‌دهد که فشار نسبی خرید و فروش برای یک دارایی منعکس شده باشد. گرنویل در این زمینه معتقد بود که یکی از پارامترهای مهم پیش بینی گردش قیمت یک دارایی، حجم آن است. بنابراین از حجم معاملات می‌توان به عنوان یک عامل کلیدی مهم یاد کرد. طبق گفته‌های گرنویل اگر یک دارایی ارزش نسبتا ثابتی داشته باشد اما حجم معاملات آن شروع به تغییر کند (افزایش یا کاهش)، فشار خرید یا فروش آن نیز بیشتر می‌شود. در این صورت احتمال زیادی وجود دارد که در مدت زمانی کم، قیمت آن دارایی دچار روندی صعودی یا نزولی شود.»

آموزش اندیکاتور OBV | چگونه از شاخص حجم تعادلی استفاده کنیم؟

از اندیکاتور OBV معمولاً جهت تشخیص تغییر روند استفاده می‌شود. همان‌طور که می‌توان برای نمودار قیمتی یک ارز دیجیتال اندیکاتور تشخیص سقف و کف را مشخص نمود یا حتی برای آن کانال قیمتی ترسیم کرد، همین کار را با نمودار شاخص OBV هم می‌توان انجام داد. نکته مهم اینکه نمودار OBV اغلب سریع‌تر نسبت به تغییر روندها واکنش نشان می‌دهد. در نتیجه با رصد نمودار obv می‌توان روندهای قیمتی جدید را پیش‌بینی کرده و سپس به سراغ تریدهای کوتاه مدت یا بلند مدت رفت.

البته توجه داشته باشید که استفاده از اندیکاتور حجم تعادلی به‌تنهایی نمی‌تواند نقاط ورود و خروج را برای ترید مشخص کند؛ اما می‌توان از این شاخص به‌عنوان یک تاییدیه کمک گرفت.همینطور که در سایت رهاورد گفته شده:

OBV یک اندیکاتور ساده است که از حجم و قیمت به منظور اندازه‌گیری فشار خرید و فشار فروش استفاده می‌کند.زمانی که حجم مثبت از حجم منفی پیشی گرفته و خط OBV بالا رود، فشار خرید مشهود است.زمانی که حجم منفی از حجم مثبت پیشی گرفته و خط OBV پایین رود، فشار فروش مشهود است.مشاهده واگرایی میان اندیکاتور OBV و قیمت، در پیش‌بینی حرکت قیمت مؤثر است.اندیکاتور OBV به منظور تأیید روند قیمت نیز مورد استفاده تحلیلگران قرار می‌گیرد.

در بازارهای سرمایه گفته می‌شود که همواره حجم مقدم بر قیمت است. به عبارت دیگر، در مواقعی ممکن است قیمت تغییر نکند، اما حجم معاملات در حال افزایش یا کاهش باشد. در این صورت می‌توان انتظار داشت که افزایش فشار خرید یا فروش روی قیمت نهایی معاملات هم اثر بگذارد. این اتفاقات به‌خاطر حضور نهنگ‌های بازار، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و خریداران کلان پیش می‌آید. چون این خریداران بزرگ هستند که بیشترین تاثیر را روی رشد یا کاهش قیمتی ارزهای دیجیتال دارند. این تاثیر در ابتدا قابل مشاهده نیست؛ اما با رصد منحنی حجمی تعادلی می‌توان متوجه ورود سرمایه یا خروج سرمایه از بازار شد و چشم‌انتظار تغییرات قیمتی بود.

در حالت کلی اگر نمودار اندیکاتور obv یک سهم یا ارز دیجیتال را رصد کنید، می‌بینید که هرگاه این نمودار یک سقف جدید را ثبت می‌کند، در آینده نزدیک روند رشد قیمتی هم برای این رمزارز شروع می‌شود. همچنین در مواقعی که نمودار OBV یک کف جدید را ثبت می‌کند، با گذر زمان چارت قیمت هم دچار یک افت می‌شود. البته همه چیز به این سادگی‌ هم نیست و علاوه بر رصد کف و سقف‌های جدید باید حواستان به همگرایی و واگرایی نمودار حجم تعادلی و نمودار قیمت هم باشد. در ادامه سناریوهای مختلف را برای اندیکاتور حجم تعادلی obv شرح خواهیم داد.

نحوه محاسبات اندیکاتور حجم تعادلی OBV

قبل از اینکه به سراغ تفسیر نمودار obv و سناریوهای مختلف آن برویم، بهتر است با فرمول اندیکاتور OBV آشنایی داشته باشید. شاخص حجم تعادلی، یک نمودار تجمعی است و بر پایه اطلاعات قیمتی پایانی سهم‌ها یا ارزهای دیجیتال محاسبه می‌شود. برای ترسیم این نمودار سه حالت زیر رخ می‌دهد:

1.     اگر قیمت پایانی از قیمت قبلی سهم بالاتر باشد:

در این حالت، برای محاسبه مقدار OBV جدید، باید حجم معاملات نهایی روز را با OBV قبلی جمع کرد. به عبارت دیگر:

Current OBV = Previous OBV + Current Volume

2.     اگر قیمت پایانی سهم از قیمت قبلی سهم پایین‌تر باشد:

در این حالت، برای محاسبه مقدار OBV فعلی باید حجم معاملات قبلی را از حجم معاملات فعلی کم کرد. به عبارت دیگر:

Current OBV = Previous OBV  –  Current Volume

3.     اگر قیمت پایانی سهم با قیمت قبلی سهم برابر باشد:

این حالت در بازار ارزهای دیجیتال به‌ندرت اتفاق می‌افتد؛ اما در حوزه بازار سهام اتفاق مرسومی است. اگر قیمت پایانی سهم با قیمت روز قبل یکسان باشد، عملاً شاخص OBV تغییری نمی‌کند. به عبارت دیگر:

Current OBV = Previous OBV + 0

نکته مهم اینکه برای ترسیم منحنی obv می‌توان تایم فریم‌های متعددی را در نظر گرفت؛ اما اگر بخواهید این اندیکاتور را در کنار اندیکاتورهای دیگر مثل RSI قرار دهید، در نظر گرفتن تایم فریم 14 روزه در بررسی‌ها مناسب‌تر است. با این حال در تنظیمات اندیکاتور OBV می‌توانید خودتان تایم فریم‌های متفاوت را در نظر بگیرید.

در ادامه بخوانید: آموزش اندیکاتور TMA

آموزش تحلیل با اندیکاتور obv

گرانویل اولین فردی بود که نظریه تقدم حجم بر قیمت را مطرح کرد. او معتقد بود که افزایش حجم تعادلی  یا همان OBV منعکس کننده فشار حجمی مثبت است که می‌تواند منجر به افزایش قیمت شود. در مقابل، کاهش OBV نیز منعکس کننده فشار حجمی منفی بوده و منجر به کاهش قیمت خواهد شد.

گرانویل در تحقیقات خود نشان داد که همواره شاخص OBV زودتر از تغییرات قیمتی تغییر می‌کند. در نتیجه می‌توان از آن برای پیش‌بینی آینده بازار استفاده کرد. برای مثال اگر منحنی OBV صعودی بود، در حالی که قیمت ثابت مانده یا حتی روندی کاهشی داشت، باید انتظار یک صعود را در ادامه داشته باشید. به همین خاطر می‌توان این صعود را یک نشانه برای تغییر روند در نظر گرفت. همچنین اگر منحنی obv در حال نزول بود، اما قیمت ثابت مانده یا روندی صعودی داشت، باید این روند نزولی OBV را یک نشانه از ریزش شارپی  بازار در نظر گرفته و از بازار خارج شد.

سناریو تحلیل شاخص OBV در صورت تطابق حرکتی شاخص با تغییرات بازار

البته در تحلیل ارزهای دیجیتال نباید صرفاً روی شاخص OBV تمرکز کرد؛ بلکه باید روی ویژگی‌های منحنی OBV و تغییرات آن متمرکز بود. به همین خاطر برای استفاده از این شاخص ابتدا باید آن را فراخوانی کرده و سپس به بررسی تطابق حرکتی این شاخص با روند تغییرات کلی بازار پرداخت. باید مشخص کرد که تغییرات حجمی توکن مد نظرتان با تغییرات قیمتی بازار کریپتو هم‌خوانی دارد یا خیر. در این حالت بررسی دامیننس بیت کوین و تتر هم می‌تواند کمک کننده باشد.

در  قدم بعدی اگر می‌خواهید از این شاخص برای ترید استفاده کنید، باید نقاط حمایتی و مقاومتی بالقوه را روی چارت قیمتی و همچنین چارت OBV شناسایی نمایید. سپس به رصد منحنی OBV بپردازید و ببینید در صورت شکسته شدن خط روند این منحنی تغییرات اندیکاتور OBV پایدار خواهد بود یا خیر. در صورت پایداری این روند، می‌توانید شکست فوق را یک سیگنال ورود در نظر گرفت.

نکته مهم اینکه حواستان باشد شاخص obv بر اساس قیمت‌های بسته شدن رسم می‌شود. در نتیجه هنگام جستجوی شکست‌های نقاطی حمایت و مقاومت یا واگرایی، باید قیمت بسته شدن را در نظر بگیرید.

نکته دیگر اینکه گاهی اوقات منحنی OBV ممکن است حرکت‌های شارپی را به‌خاطر ورود یا خروج سرمایه تجربه کند و اعتبار تحلیل را زیر سوال ببرد.

در ادامه بخوانید: اندیکاتور ADX

روش تحلیل منحنی OBV در زمان رخ دادن واگرایی

در برخی از مواقع ممکن است در تحلیل نمودار OBV شاهد واگرایی باشید. در این صورت می‌توانید از واگرایی‌های صعودی و نزولی برای پیش‌بینی روند حرکتی قیمت استفاده کنید. این سناریو بر اساس تئوری تقدم حجم بر قیمت در نظر گرفته می‌شود.

واگرایی صعودی زمانی اتفاق می‌افتد که در پایان یک روند نزولی باشیم. در این حالت اندیکاتور obv حالت صعودی به خود گرفته و یک کف بالاتر را ثبت می‌کند؛ در حالی که ممکن است قیمت همچنان روند کاهشی داشته باشد و حتی یک کف جدید را به ثبت برساند.

واگرایی نزولی OBV هم زمانی اتفاق می‌افتد که در پایان یک روند صعودی باشیم. در این حالت منحنی OBV روند نزولی گرفته و یک سقف پایین‌تر ثبت می‌کند. در حالی که ممکن است قیمت همچنان روند صعودی داشته و حتی یک سقف جدید ثبت کند.

واگرایی منحنی OBV یک هشدار برای تحلیلگران است. به این معنا که روند قیمتی صعودی یا نزولی در حال اتمام بوده و به زودی به‌خاطر فشار خرید یا فروش تغییر جهت می‌دهد.

سخن آخر

از اندیکاتور OBV برای تشخیص روند تغییرات استفاده می‌شود. در این شاخص تغییرات حجمی بر تغییرات قیمتی تقدم دارد؛ در نتیجه با استفاده از آن می‌توان سریع‌تر روند تغییرات را شناسایی کرد. زمانی که روند obv صعودی می‌شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده نزدیک روند قیمت هم صعودی باشد. بالعکس در مواقع نزولی شدن منحنی OBV نیز می‌توان انتظار کاهش قیمت را داشت. در این مقاله به سناریوهای مختلف این اندیکاتور پرداختیم. اگر سوال دیگری درباره شاخص OBV دارید، در کامنت‌ها پاسخگوی شما خواهیم بود.

سوالات متداول

کاربردهای شاخص OBV چیست؟

برای اندیکاتور obv کاربردهای متعددی ذکر می‌شود؛ اما در حالت کلی چهار کاربرد زیر را می‌توان برای این شاخص تعریف کرد:

• تحلیل ارتباط بین تغییرت حجمی معاملات و تغییرات قیمتی ارزهای دیجیتال
• ارزیابی فشار خرید و فروش بازار کریپتو
• تشخیص روند تغییرات یا استفاده برای تایید تغییرات روند
• شناسایی واگرایی‌ها بین تغییرات حجمی و قیمتی و استفاده از آن

از کجا به شاخص obv دسترسی داشته باشیم؟

اندیکاتور OBV در اغلب پلتفرم‌های تحلیلی در دسترس است. برای مثال کافی است داخل اندیکاتور سقف و کف تریدینگ ویو عبارت OBV را جستجو کنید. سپس می‌توانید از این اندیکاتور به‌راحتی استفاده نمایید.

در کنار شاخص تغییرات حجمی از چه اندیکاتورهای دیگری می‌توان استفاده کرد؟

در کنار اندیکاتور OBV می‌توانید از شاخص‌های دیگری که برای تشخیص روند استفاده می‌شوند، کمک بگیرید. برای مثال اندیکاتورهای RSI یا MYC گزینه‌های خوبی برای تحلیل روندی قیمتی ارزهای دیجیتال هستند. بهترین اندیکاتور تشخیص روند ارز دیجیتال در مقاله «بهترین اندیکاتورهای ارز دیجیتال» درباره این اندیکاتورها توضیح داده‌ایم.