پروتکل لایه دوم ارز دیجیتال چیست؟

تمام تراکنش هایی که به بلاک چین ارسال می‌شوند، نیازمند صرف زمان و هزینه هستند تا پردازش و انجام شوند. زمان و کارمزد دو مانع اصلی برای انجام تراکنش ها در بلاک چین محسوب شده و تا حد زیادی باعث می‌شوند که تاثیر اقدامات بازیگران ارزهای دیجیتال کمتر باشد. پلتفرم‌های ارز دیجیتال لایه دوم یک راه‌حل مناسب برای این مشکلات هستند. پروتکل لایه دوم ارز دیجیتال کیف پول‌ها و پلتفرم‌های لایه دوم تراکنش‌ها را به خارج از بلاک‌چین هدایت کرده و پردازش می‌کنند، درنتیجه این کار زمان و کارمزد انجام هر تراکنش کمتر می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم با این مقاله از نوین تتر همراه ما باشید تا با بهترین کیف پول‌ها و پروتکل لایه دوم ارز دیجیتال آشنا شوید.

دلیل استفاده از پروتکل لایه دوم چیست؟

پروتکل لایه دوم مانند یک زنجیره بلوکی است که به عنوان یک  واسطه بین برنامه غیرمتمرکز و زنجیره اصلی بلاک چین قرار می‌گیرد. این لایه سبک‌تر است و به همین دلیل می‌تواند پردازش‌ها و محاسبات لازم را سریع‌تر و با هزینه (Gas Fee) کمتر انجام دهد. به‌جای اینکه تراکنش‌ها به بلاک چین رفته و در آنجا پردازش شوند، لایه دوم تراکنش‌ها را در زنجیره جانبی انجام و درنهایت اطلاعات را با زنجیره اصلی بلاک چین همگام‌سازی می‌کند.

سرعت بیشتر و کارمزد کمتر از مهمترین دلایل استفاده کاربران و مخصوصا بازیگران دنیای ارزهای دیجیتال از پروتکل لایه دوم است. کاربران عادی با استفاده از لایه دوم مجبور نیستند که برای انجام یک انتقال مثل انتقال اتریوم به آربیتروم و تراکنش کوچک، کارمزد زیادی بپردازند، بازیگران نیز با سرعت بالا می‌توانند اقدامات تاثیرگذارتری در بازار کریپتوکارنسی انجام دهند.

مکانیسم لایه دوم به چه صورت است؟

برای مثال، بیت‌کوین و اتریوم هنوز نمی‌ توانند هزاران تراکنش در ثانیه (TPS) را پردازش کنند و در طولانی‌ مدت این مشکل قطعاً به ضرر رشد آنها خواهد بود. برای استفاده از این شبکه ‌ها در مقیاس وسیع و اثربخش، توان عملیاتی آن‌ها باید ارتقا یابد. منظور از عبارت «لایه 2» راهکارهای متعددی است که برای مشکل مقیاس ‌پذیری بلاکچین پیشنهاد می‌ شوند. دو نمونه اصلی راهکارهای لایه 2، شبکه لایتنینگ بیت‌کوین و اتریوم پلاسما هستند. با اینکه هر دو راهکار مذکور مشخصات و مکانیزم ‌های کاری خود را دارند، اما به دنبال ارتقا توان عملیاتی سیستم ‌های بلاکچین هستند.همینطور که در سایت ارز دیجیتال گفته شده:

آنچه ارزش پروتکل‌های لایه اول را تعیین می‌کند، فضای بلاک است. فضای بلاک شامل اطلاعات مختلف و قراردادهای هوشمند است. بیت کوین و اتریوم و سایر توکن‌های لایه اول با‌توجه به میزان تقاضای موجود برای این فضا ارزش‌گذاری می‌شوند؛ درست مانند بلیت رویداد سخنرانی بسیار مهمی که هرچه افراد بیشتری آن را بخرند، گران‌تر می‌شود. دلیلش این است که فضای سالن محدود است و ازدحام در آن افزایش می‌یابد؛ پس هرکسی که مبلغ بیشتری پرداخت کند، می‌تواند وارد سالن اصلی شود.

شبکه لایتنینگ مبتنی بر کانال‌ های وضعیت است و چنین کانال‌ هایی اساساً به کانال‌ های اجرا کننده عملیات بلاکچین متصل شده و این عملیات را به زنجیره اصلی گزارش می‌ دهند. کانال ‌های وضعیت عمدتاً به ‌عنوان کانال ‌های پرداخت به کار می‌ روند. شبکه پلاسما نیز متشکل از زنجیره ‌های جانبی است که در اصل بلاکچین ‌های کوچکی هستند که در ساختارهای درختی منظم شده ‌اند. پروتکل ‌های لایه 2 در مفهوم کلی‌ تر، چارچوب ثانویه ‌ای فراهم می ‌کنند که در آن فرآیندها و تراکنش ‌های بلاکچین بتوانند مستقل از لایه اول (زنجیره اصلی) انجام شوند. لذا از چنین تکنیک ‌هایی به راهکارهای مقیاس ‌پذیری «خارج‌ از زنجیره» نیز می گویند.

بهترین پلتفرم‌ها و کیف پول‌های ارزدیجیتال لایه دوم

مسئله مقیاس‌پذیری در پلتفرم‌ها و کیف ‌پول های ارز دیجیتال لایه دوم به خوبی اجرا می‌شود. مهمترین هدف پروتکل لایه دوم انجام تعداد بسیار بیشتر تراکنش ها در هر ثانیه با Gas fee (هزینه تراکنش) کمتر بدون به خطرافتادن تمرکززدایی و امنیت است. در ادامه به معرفی و بررسی چند مورد از بهترین ها برای استفاده از پروتکل لایه دوم می‌پردازیم.

1. متامسک

metamask یک کیف پول نرم‌افزاری رایگان است که در سیستم عامل اندروید، iOS و مرورگرهای کروم، فایرفاکس، بریو و Edge قابل اجراست. این کیف پول در سال 2016 وارد بازار ارزهای دیجیتال شد. از آن زمان تاکنون به عنوان یک کیف پول نرم‌افزاری محبوب برای ذخیره، خرید و فروش تتر و توکن‌های شبکه اتریوم، بایننس، اسمارت چین و …، دسترسی به برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) و سرمایه گذاری در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi)، در بین کاربران کریپتوکارنسی‌ها شناخته می‌شود.

برای استفاده از متامسک و نحوه قطع دسترسی سایت ها از کیف پول متامسک مانند تمام کیف پول های گرم دیگر باید به اینترنت متصل شوید و این می‌تواند یک نکته منفی برای آن باشد. اما متامسک توانسته در بحث امنیت، جایگاه خوبی به خود اختصاص دهد. در کنار تمام ویژگی‌های ‌Metamask مانند رابط کاربری بسیار ساده و راحت، پشتیبانی از زبان فارسی، اتصال به کیف پول های سخت‌افزاری و غیره، متامسک امکان استفاده از پروتکل لایه دوم را نیز امکان‌پذیر کرده است.

کاربران کیف پول متامسک می‌توانند با پل زدن (MetaMask Bridges) با شبکه‌های لایه دوم ارتباط برقرار کنند و از مزایای این شبکه‌ها بهره ببرند. پس از پل زدن به یک شبکه لایه دوم در متامسک مانند آربیتروم، انتقال تتر به متامسک و تمام انتقال‌ها و تراکنش‌های انجام شده با توجه به سرعت و کارمزد شبکه آربیتروم انجام خواهند شد.

2. WalletConnect

ولت کانکت یک پروتکل متن باز Web3 است که امکان برقراری ارتباط بین کیف پول‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری با برنامه‌های غیرمتمرکز، امور مالی غیرمتمرکز را فراهم می‌کند. کاربران ارزهای دیجیتال با استفاده از WalletConnect می‌توانند به راحتی به پروتکل‌های مختلف مانند پروتکل لایه دوم متصل شوند و از ویژگی‌های مثبت این لایه استفاده کنند.

بسیاری از کیف پول‌های رمزارزها مانند متامسک، TrustWallet، Ledger، Trezor، MyEtherWallet و غیره با پروتکل WalletConnect سازگار هستند. می‌توان گفت امنیت استفاده از پروتکلی مانند ولت کانکت نسبت به بسیاری روش‌های دیگر برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال بیشتر است. این پروتکل برای ایجاد ارتباط بین کیف پول و برنامه‌های مالی غیرمتمرکز از ارتباط رمزنگاری شده استفاده می‌کند که در نهایت کاربر باید آن را تایید کند و دسترسی به کلیدهای خصوصی به DApps ها داده نمی‌شود.

قابلیت زنجیره‌ای WalletConnect این امکان را فراهم می‌کند که کاربران بتوانند به راحتی از شبکه‌های مختلف بلاک چین استفاده و دارایی‌های خود را در این شبکه‌ها مدیریت کنند. این پروتکل برای مرورگرها و گوشی‌های موبایل در دسترس است.

3. Zapper

Zapper یک برنامه Web3 برای مدیریت ارزهای دیجیتال و NFTها و برنامه‌های DeFi است. برای استفاده از Zapper باید ابتدا یک کیف پول غیرحضانتی مانند متامسک، Ledger، Coinbase Wallet و غیره داشته باشید. درصورتی که کاربران تعداد زیادی کیف پول دیجیتال داشته باشند، می‌توانند تمام آنها را به شرطی که با Zapper سازگار باشند، به این برنامه اتصال دهند و بسیار راحت‌تر دارایی‌های خود را مدیریت کنند.

Zapper دز پشتیبانی از پروتکل لایه دوم پیشرو است و به کاربران اجازه می‌دهد که مدیریت توکن‌های خود را در این لایه انجام دهند. کاربران می‌توانند توکن‌های خود را از هر کیف پولی در لایه دوم پیگیری کنند.

تیم توسعه‌دهنده Zapper معتقدند که لایه دوم تنها برای سرعت بیشتر و هزینه کمتر نیست، بلکه می‌توان از این محیط برای ایجاد DeFi و حفظ بیشتر حریم خصوصی استفاده کرد. به گفته سازندگان، کاربران zapper می‌توانند به ذخیره DeversiFi (مجموعه کاملی از ارزهای دیجیتال NEC) بپردازند و سپس نقل و انتقالات و یا پرداخت‌های خود را در بین کیف‌پول‌ها به صورت خصوصی، بدون افشای تاریخچه انجام دهند.

4. Loopring

Loopring یک پروتکل لایه دوم اتریوم است. این پروتکل شرایط ساخت صرافی‌های غیر متمرکز را فراهم می‌کند که از نظر رقابتی بسیار جلوتر از صرافی‌های متمرکز هستند. افزایش تعداد پروژه‌های مالی غیرمتمرکز در شبکه اتریوم باعث افزایش قیمت کارمزد‌ها و همچنین زمان انجام هر تراکنش در این شبکه شده است.

Loopring با استفاده از لایه دوم شرایطی را فراهم کرده است تا تعداد انجام تراکنش‌ها در هر ثانیه 1000 برابر بیشتر از شبکه اتریوم شود و جالب‌تر اینکه هزینه انجام تراکنش نیز کمتر از 1 سنت می‌شود. پروتکل لوپرینگ امنیت خود را از امنیت بلاک چین اتریوم به ارث می‌برد و به همین دلیل کاربران اطمینان دارند که در محیطی با امنیت بالا فعالیت کرده و در هر شرایطی به دارایی‌های خود دسترسی دارند، از طرفی صرافی‌ها نیز محدود به رفتار مجاز پروتکل هستند.

سرعت بالا و هزینه پایین انجام تراکنش در لوپرینگ به دلیل استفاده از zero knowledge Rollup (الگوریتم اثبات zkRollup) در لایه دوم ایجاد می‌شود. در این روش، تراکنش‌ها خارج از زنجیره بلاک چین جمع شده و اجرا می‌شوند، در نتیجه شبکه اتریوم دچار شلوغی بیش از حد نمی‌شود. مقیاس‌پذیری لایه 2 تعداد زیادی از تراکنش ها را به عنوان یک تراکنش منفرد به هم متصل کرده و در انتها به بلاک چین می‌فرستد.

5.  dYdX

dYdX پلتفرمی برای تجارت در صرافی‌های غیرمتمرکز است، این پلتفرم بر شبکه بلاک چین اتریوم راه‌اندازی شده است و امکانات مختلف تجارت در بازار کریپتوکارنسی را فراهم کرده است. امکاناتی مانند وام‌دادن، وام‌گرفتن، معاملات قراردادهای دائمی، معاملات مارجین و اسپات. dYdX را می‌توان یک صرافی غیرمتمرکز دانست که حجم معاملات زیادی از بازار را به خود اختصاص داده است.

این پلتفرم در آگوست 2017 توسط آنتونیو جولیانو در کالیفرنیا عرضه شد و در ابتدا خدمات خود را در لایه 1 اتریوم ارائه می‌داد. شبکه اتریوم تعداد بسیار کمی تراکنش در هر ثانیه پردازش می‌کند، (حدود 15 تراکنش در هر ثانیه) به همین دلیل پشتیبانی از تعداد بسیار زیادی از قراردادهای NFT و DeFi عملا غیرممکن شد.

dYdX برای حل این مشکل استفاده از لایه دوم اتریوم و ادغام با StarkWare را در دستور کار قرار داد. اثبات‌های STARK امکان یکپارچه‌سازی داده‌ها با در دسترس بودن داده‌های زنجیره‌ای را در قالب یک پروتکل کاملا غیرحضانتی فراهم می‌کند؛ این برنامه با تمرکز بر مقیاس‌پذیری، سریع‌ترین فناوری در کلاس خود را برای اثبات یکپارچگی محاسباتی از طریق اثبات‌های مختصر، شفاف و پساکوانتومی اجرا می‌کند. درنهایت dYdX با ادغام StarkWare، توانست بهترین تجربه معاملاتی را در کمترین زمان ممکن برای کاربران خود فراهم کند.

سخن پایانی

معامله‌گران با استفاده از پروتکل لایه دوم می‌توانند انتظار داشته باشند که هزینه‌های تراکنش (Gas Fee) به میزان قابل توجهی کمتر شود و درنتیجه کارمزدهای معاملاتی بسیار کاهش یابد. از طرفی سرعت انجام معاملات نیز در لایه دوم و خارج از شبکه اصلی بلاک چین بسیار بالاتر است. پلتفرم‌ها و کیف پول‌های زیادی خود را با این لایه سازگار کرده‌اند و بستری مناسب برای تجارت در دنیای کریپتوکارنسی را برای کاربران به وجود آورده‌اند. در این مقاله به معرفی کیف پول متامسک، پروتکل WalletConnect، برنامه Zapper، پروتکل Loopring و پلتفرم dYdX پرداختیم، با استفاده از این برنامه‌ها می‌توانید شرایط معاملاتی بسیار بهتری را در لایه دوم تجربه کنید.

سؤالات متداول:

1- راهکار لایه ۲ چیست؟

بلاکچین ‌های لایه دوم پروتکل ‌هایی هستند که روی بلاکچین‌ های لایه ۱ (مثل بیت کوین و اتریوم) قرار می‌ گیرند و هدفشان بهبود مقیاس ‌پذیری، امنیت و سایر ضعف ‌های بلاکچین ‌های زیربنایی است. از راهکارهای لایه دوم می ‌توان به ولیدیوم، ساید چین ‌ها، کانال‌ های وضعیت، پلاسما و رول‌آپ‌ ها اشاره کرد.

2- معروف ‌ترین پروتکل‌ های لایه دوم کدامند؟

آربیتروم، آپتیمیزم، ZKsync، لوپرینگ، پالیگان و استارک نت از معروف‌ ترین پروتکل‌ های لایه دوم اتریوم هستند و شبکه لایتینگ معروف‌ترین پروتکل لایه دوم برای بیت کوین است.

3- امنیت لایه دوم بلاکچین چگونه است؟

لایه دوم بلاکچین یک پروتکل قدرتمند برای حل مشکل مقیاس ‌پذیری بلاکچین است. این پروتکل لایه ‌بندی ‌های مختلفی دارد و به ‌صورت مستقل عمل می ‌کند. با توجه به این قضیه شاهد افزایش توان عملیاتی بلاکچین و بهبود وضعیت تراکنش ‌ها هستیم. ازآنجایی ‌که لایه دوم به ‌صورت جداگانه عمل می ‌کند، از امنیت بالایی برخوردار است و هیچ خدشه ‌ای به شبکه اصلی وارد نمی‌ کند. اجزای لایه دوم ارتباط پیوسته ‌ای با یکدیگر دارند و روی یکدیگر تاثیر می ‌گذارند. این شبکه جانبی حاوی گره ‌های کمتری است، به همین جهت تراکنش ‌ها را با امنیت بیشتری پردازش می‌ کند. با استفاده از این پروتکل، تراکنش ‌ها تحت بررسی‌ های امنیتی متعدد قرار می ‌گیرند و سپس به شبکه اصلی فرستاده می ‌شوند.